HPV (wirus brodawczaka ludzkiego)
Wirus brodawczaka ludzkiego HPV należy do rodziny Papillomaviridae, która obejmuje ponad 100 typów wirusa. 40 spośród nich powoduje zakażenie okolic anogenitalnych. Onkogenne typy wirusa HPV powodują zmiany przednowotworowe oraz nowotworowe błon śluzowych okolic genitalnych i odbytu. Są to HPV typu 16, 18, 31, 33, 45, 52, 58, 35, 59, 56, 51, 39, 68, 73, 82. Wszystkie 15 wymienionych typów wirusa odpowiedzialnych jest za występowanie w 95,6% raka szyjki macicy.
Zakażenie onkogennymi typami wirusa brodawczaka ludzkiego jest najważniejszym czynnikiem ryzyka wystąpienia raka gruczołowego szyjki macicy. Typ 16, 18 wirusa HPV powoduje w ok. 80% przypadków raka gruczołowego szyjki macicy.
Pozostałe czynniki ryzyka wystąpienia raka szyjki macicy to:
– duża ilość partnerów seksualnych,
– młody wiek rozpoczęcia współżycia seksualnego,
– wysoka rodność,
– urodzenie pierwszego dziecka w młodym wieku,
– długotrwałe stosowanie antykoncepcji,
– palenie papierosów.
Niskoonkogenne wirusy HPV takie jak typ 1, 2, 3, 4, 7, 10, 41 powodują wystąpienie brodawek skórnych, natomiast typ 6, 11 – kłykciny kończyste narządów płciowych.
Zakażenie wirusem HPV odbywa się głównie drogą płciową. Możliwe, ale bardzo rzadko występujące, jest zakażenie nabyte inną drogą.
Ponad 80% aktywnych seksualnie kobiet i mężczyzn było, jest lub będzie zakażonych HPV.
Połowę zakażonych osób stanowią kobiety i mężczyźni w wieku 15-25 lat.
U tych osób do 25 r.ż. infekcja może się cofnąć w ciągu ok. 18 miesięcy. Utrzymywanie się zakażenia ponad 2 lata jest związane z zakażeniem wirusem wysokoonkogennym.
Jedyną skuteczną metodą profilaktyczną wystąpienia raka szyjki macicy oraz zakażenia wirusem HPV okolic genitalnych i odbytu jest szczepienie przeciwko wirusowi HPV.
Największą korzyść ze szczepienia mogą odnieść młode dziewczęta i kobiety przed inicjacją seksualną. Osoby te wykazują silną odpowiedz immunologiczną na szczepienie.
Szczepienie można również wykonać u osób zakażonych.
Cykl szczepienia obejmuje 3 dawki. Najwyższy poziom przeciwciał stwierdza się ok. 7 miesiąca od podania pierwszej dawki.
Szczepienie przeciwko wirusowi HPV poprzedzić należy wykonaniem badania cytologicznego oraz ogólnego badania lekarskiego. Przed zakwalifikowaniem pacjentów do szczepienia nie zaleca się wykonania badania na obecność DNA wirusa HPV.
